Alternatif Ölçme Değerlendirme Araçları

TAMAMLAYICI (ALTERNATİF, SÜREÇ TEMELLİ, TÜMEL) ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ARAÇLARI

YAPILANDIRILMIŞ GRİD (IZGARA)	TANILAYICI DALLANMIŞ AĞAÇ	KELİME İLİŞKİLENDİRME TESTİ
(1)                 (2)           (3)           (4)                 (5)           (6)           (7)                 (8)           (9) 1.---------------? 2.---------------? 3.---------------? 4.---------------? 5.---------------? *Çoktan seçmeli ve eşleştirme türü testlerin alternatifidir. *Her sınıf kademesinde kullanılabilir. *Cevap anahtarı 9-12-16 kutucuktan oluşabilir. *Her kutucuktaki bilgi en az bir sorunun yanıtıdır. Çoktan seçmeli testlerdeki gibi yanlış yanıt bulunmamaktadır. *Bir sorunun birden fazla cevabı olabilir. *Bir cevap birden fazla soruya yanıt olabilir. *Şans Başarısı oldukça düşüktür. *Puanlama güvenirliği yüksektir. *Üst düzey bilişsel becerileri ölçmede etkili değildir.	*Doğru/yanlış testlerinin alternatifidir. *Bilginin bütünlemesine ölçülmesini sağlar. *Öğrencinin bilgi ağındaki yanlış bağlantıları, yanlış stratejileri ve sonuçta yanlış olan bilgiyi ortaya çıkarmak için kullanılır. *Doğru yanlış testlerinde her cümle birbirinden bağımsız iken, bu teknikte her cümle birbiriyle bağlantılıdır. *Sorular genelden-özele, temelden-ayrıntıya, basitten-karmaşığa doğru hazırlanır. *Şans başarısı düşüktür. * Puanlama güvenirliği yüksektir. *Üst düzey bilişsel becerileri ölçmede etkili değildir.	Her bir kavramı çağrıştıran kelimeleri yazmanız için verilen süre 30 sn’dir. Güvenirlik…………………………………………….. Güvenirlik…………………………………………….. Güvenirlik…………………………………………….. Güvenirlik…………………………………………….. Geçerlik……………………………………………….. Geçerlik…………………….………………………….. Geçerlik…………………..…………………………….. Geçerlik………………………………………………….. *Bir konu ile ilgili verilen temel kavramın, 30sn içerisinde öğrenci zihninde yaptığı çağrışımların yazılmasına dayanan bir testtir. *İşlenen konunun  en önemli 8-10 kavramı seçilir. *Şans başarısı yok denecek kadar azdır. * Puanlama güv diğer alternatif ö.a. daha düşüktür. *Üst düzey bilişsel becerileri ölçmede etkili değildir.

PERFORMANS DEĞERLENDİRME (PERFORMANS GÖREVİ)
NEDİR	-Öğrencinin verilen performans görevini gerçekleştirirken, süreçte yaptığı çalışmaların ve sonuçta ortaya çıkardığı ürünlerin değerlendirilmesidir.
GÖREV	-Deney tasarlama, materyal geliştirme, resim yapma, kompozisyon yazma, bir probleme yönelik ürün tasarlayıp sunum yapma, rapor hazırlama
AMAÇ	-Öğrencilerin bir konudaki bilgi ve becerilerini, uygulamalar yaptırarak gelişmesini sağlamaktır.  -Öğrenilen bilgilerin gerçek ortamda kullanılmasını sağlamaktır.
AVANTAJLARI	-Öğrencilerin üst düzey zihinsel becerilerini, problem çözme gücünü geliştirir. -Yaparak yaşayarak öğrenme vardır ve öğrencilerin bilgiyi içselleştirmesini sağlar. -Öğrencilerin bütünsel gelişimlerine katkı sağlar. -Öğrencilerin grupla çalışma, iletişim, teknolojiyi kullanma gibi becerilerinin gelişmesini sağlar. -Öğrenme eksiklikleri belirlenebilir, anında dönüt-düzeltme verilir. -OTANTİK değerlendirme yapılmasına olanak sağlar.
PERFORMANS GÖREVİNDE BULUNMASI GEREKEN ÖZELLİKLER	-Gözlenebilir olmalıdır. (yapılış aşamasının gözlenebilir olması yani süreç değerlendirme boyutu) -Uygulama sonucunda bir ürün ortaya çıkmalıdır. (ürün edinilen bilginin somut kanıtıdır yani sonuç değerlendirme boyutu) -Disiplinler arası geçişi sağlamalıdır. (bilgilerin transfer edilmesi) -Sosyal becerileri geliştirmelidir. -Üst düzey düşünme süreçlerini geliştirmelidir.
DEZAVANTAJLARI	-Puanlama güvenirlikleri standart testlere göre çok düşüktür. (Puanlama güvenirliğini yükseltmek için rubrik kullanılır.) -Emek, zaman ve maliyet yönünden ekonomik değildir.

PORTFOLYO DEĞERLENDİRME (BİREYSEL GELİŞİM DOSYASI/ÜRÜN DOSYASI)
NEDİR	-Öğrencinin bir öğrenme alanındaki çaba, başarı ve gelişimini kanıtlayan, uzun bir zaman dilimindeki (bir dönem, bir yıl) çalışmalarının toplandığı dosyadır.
NELER YER ALIR	-Standart test sonuçları, projeler, performans görevleri, inceleme raporları, makale-şiir-köşe yazıları-resim-çizim, öz-akran değerlendirme formaları,
AMAÇ	Öğrencinin belirlenen öğretim hedeflerine ulaştığını kendi seçtiği ürünlerle aşama-aşama göstermesi ve kanıtlamasıdır.
AVANTAJLARI	-Öğrencinin öğrenme sürecinde sorumluluk almasını, kendi öğrenmelerini izlemesini ve kendini değerlendirme yeteneğine sahip olmasını sağlar. - Öğretmene değerlendirme sürecinde alternatifler yaratır. -Değerlendirme sürecine öğretmen, öğrenci ve veli katılır. -Gelecekteki öğretmenlere bilgi sağlar, arşiv niteliği vardır, öğrenci cv’sidir. -Öğrencilerin bütünsel gelişimlerine katkı sağlar. -Öğrenme eksikliklerinin belirlenmesi amacıyla kullanılamazlar. -OTANTİK değerlendirme yapılmasına olanak sağlar.
DEZAVANTAJLARI	-En büyük sınırlılığı puanlama aşamasında bireysel ölçütler geliştirmenin zor olmasıdır. -Puanlama güvenirliği düşüktür. -Emek, zaman ve maliyet yönünden ekonomik değildir. -Kalabalık sınıflarda uygulanması zordur.

ÖZ DEĞERLENDİRME
NEDİR	-Öğrencilerin verilen ölçütler doğrultusunda kendi çalışmalarını değerlendirmesidir.
AMAÇ	-Öğrencinin kendi güçlü ve zayıf yönlerinin farkına varmasını, kendini tanımasını sağlamaktır.
	-Öğrencinin değerlendirme sürecinde sorumluluk alması sağlanır. -Öğrencinin öz eleştiri becerisinin gelişmesi sağlanır. -Metabilişsel düşünmeyi geliştirir. (Öğrenmeyi öğrenme) -Elde edilen puanlar daha çok motivasyon amacıyla kullanılmalıdır. Çünkü öğrencilerin kendi çalışmalarını değerlendirirken yanlı davranmaları güvenirliği düşürür.

AKRAN DEĞERLENDİRME
NEDİR	- Öğrencilerin verilen ölçütler doğrultusunda birbirlerinin çalışmalarını değerlendirmesidir.
AMAÇ	-Öğrencilerin yapıcı ve olumlu eleştiri yapabilme becerisini ve eleştiriye açık olma becerisini geliştirmektir
	- Öğrencilerin değerlendirme sürecinde sorumluluk alması sağlanır. -Değerlendirme kültürü oluşturur. -Demokrasi bilincinin gelişmesini sağlar. -Elde edilen puanlar not verme amacıyla kullanılmamalıdır. Çünkü öğrencilerin değerlendirme yaparken yanlı davranmaları güvenirliği düşürür.

ÇAĞDAŞ DEĞERLENDİRME SÜRECİNDE KULLANILAN PUANLAMA ARAÇLARI

KONTROL LİSTESİ	DERECELEME ÖLÇEĞİ	DERECELİ PUANLAMA ANAHTARI (RUBRİK)
DAVRANIŞLAR EVET HAYIR 1)------------------- 2)------------------- 3)------------------- 4)-------------------	DAVRANIŞLAR 1 2 3 4 5 1)------------------- 2)------------------- 3)------------------- 4)-------------------	-Değerlendirme sürecinde puanlama güvenirliğini artırmak amacıyla kullanılır. -Verilen bir performans görevini öğrenci yerine getirirken, ne yaparsa – ne kadar puan alacağını gösteren ve önceden öğrenciye verilen puanlama anahtarıdır. -Objektif puanlamayı sağlar. -Değerlendirme sürecindeki belirsizliği giderir. -Öğrenciler kendi öğrenmelerinden sorumlu olurla ve motivasyonları artar. -Kullanılan puanlama ölçütleri mutlaktır değişmez. -Puanlama aşamasında öğrencilerin ilgi, ihtiyaçları göz önünde bulundurulmaz nesneldir. Analitik Rubrik: Değerlendirme sürecinde performansı oluşturan davranışlar adım adım puanlanıyorsa analitik rubriktir. -Daha ayrıntılıdır. Holistik (Bütüncül) Rubrik: Değerlendirme sürecinde performansın bütününe odaklanıp genel puanlama yapılıyorsa holistik rubriktir. -Daha yüzeyseldir.
-Değerlendirme sürecinde puanlama güvenirliğini artırmak amacıyla kullanılır. -Bir davranışın “var” yada “yok” olduğunu gösteren listedir. -Davranışın ne düzeyde yapıldığı bilgisi vermez. Davranışlardan kaç tanesine sahip olunduğunu belirtir. -Davranışlar arasında hiyerarşi vardır. Öncelik sonralık ilişkisiyle ilgili bilgi verir. -Süreç + sonuç değerlendirilir. *Daha çok süreç ölçmede etkilidir.	-Değerlendirme sürecinde puanlama güvenirliğini artırmak amacıyla kullanılır. -Bir davranışın ne düzeyde yapıldığını gösteren listedir. (iyi/orta/kötü) -Davranışların yapılma düzeyini derecelendirir. -Davranışlar arasında hiyerarşi yoktur. -Süreç + sonuç değerlendirilir. *Daha çok sonuç ölçmede etkilidir.